Üçlü Virüs Tehditi

Üçlü Virüs Tehditi

Ocak 2023 

Her sonbahar ve kış, soğuk algınlığı ve mevsimsel grip gibi viral solunum yolu hastalıkları çocukları okuldan ve sosyal faaliyetlerden uzak tutar. Ancak bu 2022 sonu  ve 2023 başı, normalden daha fazla sayıda çocuk acil servislere ve hastanelere gidiyor.

Kış solunum virüsü sezonu bu yıl normalden daha erken başladı. En yüksek enfeksiyonlar genellikle Aralık sonunda veya Ocak ayında meydana geldiğinden, bu karakteristik olmayan erken dalga, durumun her yaştan insan için, özellikle de çocuklar için çok daha kötü olabileceğini düşündürmektedir.

Son birkaç ayda çocukların hastaneye yatışlarının miktarı ve ortaya çıkan model hakkında giderek daha fazla endişe duyuluyor.

Kasım ayı başlarında Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, özellikle çocuklar arasında solunum yolu enfeksiyonlarında artan aktivite hakkında bir sağlık danışmanlığı yayınladı. CDC ve diğer sağlık uzmanları, RSV (Respiratuvar Sinsityal Virüs), influenza yani grip ve COVID-19'dan kaynaklanan solunum yolu hastalığı "üçlü tehdidi" konusunda uyarıda bulunuyor.

Bu virüslerin birbirine yaklaşmasının ve enfeksiyon vakalarının sezonun bu kadar erken saatlerinde artmasının altında yatan nedenler henüz net değil. Ancak sağlık uzmanlarının, katkıda bulunan faktörler ve bunun önümüzdeki aylar için ne anlama gelebileceği hakkında bazı ipuçları var.

COVID-19 söz konusu olduğunda, 2023'ün, 2020, 2021 ve 2022'de görülen kalıplara benzer şekilde başka bir kış enfeksiyon dalgasını başlatması bekleniyor.

Önceki kış dalgalanmaları, yeni viral varyantların ortaya çıkması ve yayılması, dışarıda mesafeli olmak yerine kapalı alanlarda toplanan daha fazla insan ve tatil için bir araya gelen insanlar dahil olmak üzere bir dizi faktörün birleşiminden kaynaklandı.

Ancak önceki pandemik kışların aksine, kamuya açık alanlarda maske kullanmak veya grup aktivitelerinden kaçınmak gibi çoğu COVID-19 önlemi her zamankinden daha gevşek. Yeni varyantların yaklaşan tehdidiyle birlikte, bir sonraki COVID-19 dalgasının ne kadar büyük olabileceğini tahmin etmek zor.

Ve mevsimsel grip, COVID-19 salgını sırasında bir şekilde tahmin edilemez olsa da, neredeyse her zaman Ekim ayı sonlarından itibaren vurur. Grip mevsimi de yaklaşık bir ay erken ve yakın tarihte olduğundan daha fazla sayıda hasta sayısı ile geldi. Verilere göre, çocuklarda grip nedeniyle hastaneye yatışlar, on yılı aşkın bir süredir yılın bu zamanında görülenin 10 katına yaklaşıyor.

RSV enfeksiyonları, kış aylarında zirveye ulaşan grip ile benzer bir mevsimsel model izleme eğilimindedir. Ancak bu yıl, tipik sonbahar solunum virüsü mevsiminin başlamasından çok önce beklenmedik bir yaz dalgası yaşandı.

Tipik yıllarda, RSV genel haberlerin çok az ilgisini çeker. Aslında inanılmaz derecede yaygındır ve genellikle sadece hafif hastalığa neden olur. Aslında çoğu çocuk virüsle 2 yaşından önce karşılaşır.

Ancak RSV, özellikle bebekler olmak üzere 5 yaşın altındaki çocuklar için ciddi sonuçları olan şiddetli bir solunum yolu enfeksiyonu olabilir. Küçük çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonlarının en yaygın nedenidir ve daha ciddi hastalıklar zatürreye ve genellikle hastaneye yatmayı gerektiren diğer komplikasyonlara yol açabilir.

Çocuklar neden özellikle risk altındadır?

Çocuklar, özellikle küçük çocuklar, diğer yaş gruplarına göre grip ve RSV'den daha fazla hasta olma eğilimindedir. Ancak 6 aylıktan küçük bebekler, 5 yaşından küçük diğer çocuklara kıyasla RSV ile ilişkili ölüm riskinin neredeyse iki katı ile en çok etkilenen yaş grubudur. Ayrıca bebeklerde COVID-19 nedeniyle hastaneye yatış oranları, büyük çocuklara göre dört ila beş kat daha yüksektir. 

En küçük çocukların daha fazla risk altında olmasının bir nedeni, bağışıklık sistemlerinin henüz tam olarak gelişmemiş olması ve çoğu yetişkinde görülen güçlü bağışıklık tepkisini üretememesidir. Dahası, ciddi hastalık riski en yüksek olan 6 aydan küçük bebekler, grip veya COVID-19'a karşı aşılanmak için hala çok küçük kabul edilmektedir.

Bu virüsler kendi başlarına zorluklar sunar, ancak birlikte dolaşımları ve enfeksiyonlardaki çakışan dalgalanmalar, birden fazla virüsün aynı kişiye aynı anda bulaşması için mükemmel bir fırtına yaratır. Hatta virüsler, bağışıklıktan kaçmak için birlikte hareket edebilir ve solunum yollarına zarar verebilir.

Bu tür ko-enfeksiyonlar yani aynı anda birden fazla mikropla olan enfeksiyonlar, hastalıklar,  genellikle nadirdir. Bununla birlikte, çocuklar için ko-enfeksiyon olasılığı yetişkinlerden önemli ölçüde daha yüksektir. Ko-enfeksiyonları teşhis etmek ve tedavi etmek zor olabilir ve sonuçta daha büyük hastalık riskine, komplikasyonlara, hastaneye yatışa ve ölüme yol açabilir. 

Üçlü tehdidin arkasındaki faktörler

Pediatrik yani çocuk solunum yolu enfeksiyonlarında bir artış görmesinin birkaç nedeni var. Birincisi, COVID-19 koruma stratejileri aslında diğer solunum yolu patojenlerinin bulaşmasını önlemeye yardımcı olur. Okul ve kreşlerin kapatılması, çocukların normalde çeşitli solunum yolu virüslerine maruz kalmalarını da muhtemelen en aza indirdi.

COVID-19'un yayılmasını önlemeye yönelik bu ve diğer çabalar, influenza ve RSV dahil olmak üzere diğer virüslerin geniş dolaşımını bastırmış görünüyor. Sonuç olarak ülkeler COVID dışı solunum yolu enfeksiyonlarında genel bir düşüş ve 2020 kışında neredeyse hiç hastalık olmayan bir grip sezonu gördü.

Azalan viral aktivite, çocukların, özellikle yaşamın ilk birkaç yılında, tipik olarak bağışıklık oluşturmaya yardımcı olan virüslere ve diğer patojenlere bazı maruziyetleri kaçırdığı anlamına gelir. Ortaya çıkan "bağışıklık borcu" bu sezona devam ederken pediatrik solunum yolu enfeksiyonlarının fazla olmasına katkıda bulunabilir.

Resmi daha da karmaşık hale getirmek için, yeni COVID-19 varyantlarının ortaya çıkışı ve mevsimsel grip virüslerinin doğal evrimi dahil olmak üzere virüslerin değişen doğası, özellikle bulaşıcı suşların veya daha ciddi hastalıklara neden olan suşların benzersiz bir kombinasyonunu görebileceğimiz anlamına gelir.

İnsanların atabileceği koruyucu adımlar

Yüksek hastaneye yatış oranlarıyla birlikte solunum yolu enfeksiyonlarında erken artış, önlemenin önemini vurgulamaktadır. Önleme için elimizdeki en iyi araç aşılamadır. COVID-19 ve gribe karşı koruma sağlayan aşılar mevcuttur ve 6 aylıktan büyük herkes için önerilir. Güvenli ve etkili oldukları gösterilmiştir ve hayat kurtarabilirler.

Özellikle, yeni güncellenen iki değerlikli denilen bivalan COVID-19 destekleyici aşıyla ilgili en son veriler, bunun dolaşımdaki mevcut omikron varyantlarına karşı orijinal COVID-19 aşılarından daha güçlü bir antikor yanıtı ürettiğini göstermektedir.

6 aylıktan küçük bebekleri grip ve COVID-19'a karşı korumanın en iyi yolu, hamilelik sırasında aşı olmaktır. Hamile bir anne aşılandığında, anneye ait antikorlar plasentadan bebeğe geçerek küçük bebeklerde COVID-19 nedeniyle hastaneye yatış riskini %61 oranında azaltır. Diğer bakıcıların, ailenin ve arkadaşların aşılanması da bebeklerin korunmasına yardımcı olabilir.

El yıkama, hapşırma ve öksürme durumlarında ağzı kapatma, evde kalma ve hastayken kendini izole etme gibi diğer önleyici tedbirler, toplumu bu virüslerden ve diğerlerinden korumaya yardımcı olabilir. Yerel halk sağlığı danışmanlarının, aile sağlığı merkezleri sağlık çalışanlarının önerilerine dikkat etmek, insanların en güncel bilgilere sahip olmalarına ve kendilerini ve her yaştan başkalarını güvende tutmak için bilinçli kararlar almalarına da yardımcı olabilir.