İŞTAHSIZLIK
Çocuklarda iştah kaybı çoğu ebeveynde endişeye neden olabilir. Aslında iştahsızlık, normalde de iki ila beş yaş arası çocuklarda oldukça yaygındır. Bununla birlikte, bazı nadir durumlarda, iştah kaybı endişe nedeni olabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun iştahını biraz fazla kaybettiğini fark ederseniz, bir doktora danışmalısınız.
Ne Zaman Endişelenmeli?
Çocuğunuzun kilosu ve boyu (yaşına göre) normalse, küçük yapılı bazı çocukların daha az yiyecek gereksinimi ve dolayısıyla daha az iştahı olabileceği için endişelenmeniz için bir neden olmayabilir. Ancak çocuğunuz daha büyükse ve kilo kaybıyla birlikte ani iştah kaybı varsa, nedeni belirlemek ve düzeltmek için bir çocuk doktoruna danışmalısınız.
Çocuğunuz her zaman yorgun ve sinirliyse, iştahsızlıkla bağlantılı olabilir. İşte çocukların iştahlarını kaybetmelerinin birkaç olası nedeni:
1. Yavaş büyüme oranı
Büyümedeki değişiklikler çocuklarda iştah azalmasına neden olabilir. İlk yaş boyunca çocuklar hızla büyür. Ancak 1 yaş dolduktan sonra büyüme yavaşlar ve daha az yemek yemeye başlarlar. Bu dönemde iştahın azalması tamamen normaldir. Aslında, yaşamın ikinci yılında, çocukların ilk yıldaki ortalama 7 kg ve 21 cm'ye karşılık sadece ortalama 2-2.5 kg almaları ve 12 cm büyümeleri yeterlidir.
2. Hastalık
Ateş çocuklarda iştah kaybına neden olabilir
Hastalık genellikle çocuklarda önemli bir iştah kaybına neden olabilir. Çocuğunuz boğaz ağrısı, grip, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, ateş veya diğer semptomlardan şikayetçiyse, genellikle yediklerinden daha az yiyebilirler. Neyse ki, çoğu çocuk iyileştiğinde iştahını geri kazanır.
3. İlaçlar
İlaç kullanan bir çocuğun iştahı zayıf olabilir.
Çocuk yakın zamanda bir antibiyotik kürü almışsa, iştahı etkilenebilir. Diğer bazı ilaçlar da iştahı etkileyebilir.
4. Kansızlık
Anemi, bir çocuğun iştahındaki düşüşün başka bir olası nedenidir. Kansızlığı olan çocuklar uyuşuk, yorgun ve sinirli görünürler. Tedavi edilmezse anemi çocuğunuzun gelişimini ve okul performansını etkileyebilir. Çocuğunuzda anemi olduğundan şüpheleniyorsanız kan testi yaptırın.
5. Bağırsak solucanları, parazitler
Bağırsak kurtları çocuklarda iştah kaybına neden olabilir. Solucanlar çocuğun sindirim sistemine girer ve orada parazit olarak yaşar, bağırsak kanamasına, iştahsızlığa, dizanteriye vb. neden olur. Eczacınızdan veya doktorunuzdan solucan ilacı alabilirsiniz. Evcil hayvanınız varsa, yılda iki kez solucanları ve iki yaşından sonra çocuklarınızı yılda en az bir kez veya çocuk doktorunuzun önerdiği şekilde solucanlardan arındırın.
6. Kabızlık
Kabızlık iştah kaybına neden olabilir.
Çocuklarda düzensiz bağırsak hareketleri kabızlığa neden olabilir. Çocuklarda iştah kaybı kabızlığa neden olabilir. Kabızlık belirtisi sert dışkıdır.
7. Stres
Stresin küçük çocuklar üzerinde iştahsızlık dahil birçok olumsuz etkisi olabilir. Çocuğunuzun yemek yemeye olan ilgisini kaybettiğini veya uyumakta zorluk çektiğini fark ederseniz, o zaman stresten etkilendiği akla gelebilir. Çocuğunuzun iştahsızlığını gidermek için, stresin nedenini belirlemeniz ve onu hafifletmeniz gerekir. Çocukluk döneminde stresin bazı yaygın nedenleri şunlardır:
-Ailede bir ölüm, bir evcil hayvanın ölümü veya bir kardeşin doğumu gibi aile sorunları
-Şiddet
-Okulla ilgili baskı ve ebeveynlerin pratik ve uygun olmayan beklentileri ile baş edememe.
8. Depresyon
Depresyon, bir çocuğun iştah kaybının başka bir nedeni olabilir. Çoğu ebeveyn depresyonu üzüntü ile karıştırır. Ancak üzüntü ve depresyon aynı şey değildir. Üzüntü duyguları zamanla geçer ama depresyon geçmez. Depresyon, çocuğu sadece üzmekle kalmaz, aynı zamanda normal yaşantısına da müdahale eder.
Çocuğunuz daha önce keyif aldığı etkinliklere karşı önemli bir ilgisizlik gösteriyorsa, depresyonda olabilir. Yeme alışkanlıklarındaki bir değişiklik, depresyonun güçlü bir göstergesi olabilir. Endişeniz varsa tıbbi yardım almanız önerilir.
9. Anoreksiya nervoza
Bazen, kendilerine örnek aldıkları oyuncu, şarkıcı veya benzeri birilerini taklit etme/kopyalama girişiminde bulunmaları veya dış görünümlerini beğenmeme gibi başka nedenler ile, büyük çocuklar yemek yemeye karşı psikolojik bir tiksinti geliştirirler. Mümkün olduğu kadar uzun süre yemek yemeden durmaya çalışırlar. Yemek yerken bile az yağlı yiyecekleri seçerler ve sonra onları yedikleri için kendilerini suçlu hissederler. Genetik, beyindeki kimyasal dengesizlikler ve gelişimsel sorunlar da anoreksiya nervozaya neden olabilir.
Çocuğunuz şiddetli bir şekilde kilo verirken yemek yemekten kaçınıyor veya gereğinden fazla egzersiz yapıyorsa, anoreksiya nervozadan muzdarip olabilir. Bir çocuk hastalıkları ve bir diyet uzmanı, anoreksik çocuğunuzun sağlıklı bir iştah kazanmasına nasıl yardımcı olacağınızı size söyleyebilir.
Çocuklarda anoreksiya nervoza gelişirse, aile üyeleri onların kilo, görünüm, yiyecek ve egzersize karşı sağlıklı bir tutum geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Ayrıca, insanların belirli bir şekilde görünmesini beklemeyen, belirli dış görünüm veya davranış beklentileri olmayan faaliyetlerde bulunmaları için onları teşvik etmelidirler.
Yukarıdaki nedenlere ek olarak, çocuklardaki iştah kaybı, otoriter ebeveynlik, annenin ne kadar yemek sunduğu, aile yemekleri, sosyoekonomik durum ve yeni yiyecekler deneme korkusu gibi başka nedenlere de bağlı olabilir.
Çocuğunuzun İştahını Nasıl Artırırsınız?
Çocuklar atıştırmayı sever. Ancak bu ara öğünler, öğünler kadar iyi olmalıdır. Akıllı yemek seçimleri yapın. Örneğin, çocuğa cips ve sandviç yerine kavrulmuş fıstık, kurabiye yerine pişmiş sebzeler verin.
Yemek zamanı geldiğinde atıştırmalarına izin vermeyin; ikisi arasında tutarlı bir zaman aralığı koruyun.
Yer fıstığı iştahı artırmaya ve protein oluşturmaya yardımcı olabilir, bu nedenle çocuğunuzun diyetine daha fazla yer fıstığı bazlı gıda eklemeyi düşünün.
Çocuğunuz süt içmeyi reddediyorsa, diyetine süzme peynir, yoğurt, krema ve lor şeklinde kalsiyum içeren gıdalar ekleyin.
Çocuğunuzun iştahı azaldıysa, kendi başlarına düzgün bir şekilde yemeye başlayana kadar daha küçük lokmalar verin. Daha küçük miktarlar metabolizmayı hızlandırmaya ve dolayısıyla iştahı artırmaya yardımcı olabilir.
Çocuğunuzun yemeyi sevdiği besleyici yiyeceklerin bir envanterini çıkarın ve öğünleri onun damak zevkine göre düzenleyin. Çocuğunuz en sevdiği yemeği tabakta gördüğünde yemek yeme olasılığı artar.
Ağırlığı artırmak için sağlıklı, kalorisi yoğun yiyecekleri seçin.
Zencefil, kırmızı biber ve zencefil gibi bazı otlar ve çeşniler iştah açıcı olarak çalışabilir. Lezzet katmak için bir yemeğe karıştırmadan önce otları ve baharatları zeytinyağında hafif kızartabilirsiniz.
Limon suyu, zencefil ve sirkenin mide salgılarını ve iştahı artırabileceğine inanılmaktadır.
Çocuğunuzun yemeğine çeşitli renkler getirmek için yeşillikleri ve diğer birkaç sebzeyi karıştırın.
Sağlıklı bir çilekli yoğurt veya süt içmek iştahı artırabilir
Yiyecekleri ilginç hale getirmek için onlara çilek, bal, muz, buz ve yoğurt içeren bir karışım yapın.
Çocuğunuzun damak zevkine alışması için yeni yiyecek ve tatları yavaş yavaş tanıtmaya çalışın.
Ebeveynler genellikle çocukların davranışlarını yönetir ve aile yemek zamanlarında kurallar koyar. Bu nedenle, aile yemekleri sırasındaki sosyal etkileşimler, çocukların kilosu ve yeme düzenleriyle doğrudan bağlantılıdır.
Çocuğunuzun iştahı, bu önlemleri denedikten sonra bile normale dönmediyse, altta yatan bir tıbbi durum olabileceğinden, onu bir çocuk doktoruna götürmek en iyisidir.
Ayrıca, çocuğunuzu yeterince yemediği için asla cezalandırmayın veya azarlamayın. Bunun yerine yeme alışkanlıklarını gözlemleyin ve iştah azalmasının nedenini bulmaya çalışın.
Ayrıca bazen çocuk yaşına uygun besleniyor olabilir ve anne babanın beklentilerini karşılamama durumu ile de anne babada kaygı olabilir. Bu nedenle, şüphelerinizi çocuğunuzun doktoruyla değerlendirin.
Birkaç basit ipucu ile çocuklarda iştah kaybını önleyebilirsiniz ( yalnızca altta yatan tıbbi bir durum yoksa ).
Çocuklarda İştah Kaybını Önlemek İçin İpuçları
Çocuklarınız için yemeklerin ilginç ve görsel bir ziyafet gibi görünmesini sağlayın.
Yemek sırasında çocuklarla tartışmayın veya azarlamayın.
Yemek programlarını, yalnızca çocuğunuz acıktığında yemek sunacak şekilde ayarlayın.
Çocuğunuzu sağlıklı yiyecek seçimleri yapmaya teşvik edin.
Düzenli aralıklarla küçük porsiyonlar halinde servis yapın.
Çocuğunuzu fiziksel olarak aktif olmaya teşvik edin.
Çocuğunuz aç değilse onu yemeye zorlamayın. Ayrıca tabağındaki yemeği tamamen bitirmesini istemek de kötü bir fikirdir.
Sıkça Sorulan Sorular ve Özet
1. Çocuklarda iştahsızlık normal mi?
Bazen çocukların belirli sebepler olmadan iştahlarını kaybetmeleri normaldir. Yeterince yememek, aç olmamak ya da sadece kaşıkla yemek yemek, ebeveynlerin ve bakıcıların çocuğun iştahıyla ilgili ortak endişeleridir. Bununla birlikte, çocuğunuz gerekli enerji seviyelerine sahipse ve ortalama bir hızda büyüyorsa ve yaşına göre büyüme eğrilerini karşılıyorsa, iştah konusunda endişelenmenize gerek yoktur.
2. Çocuklukta bir çocuğun iştahı ne zaman azalır?
Çocukların iştahı bir yaş bitimi ile beş yaş arasında yavaşlıyor gibi görünüyor olabilir ve bu normaldir. Yeni yürümeye başlayan çocuklarda ve okul öncesi çocuklarda hızlı kilo alımı ve büyüme olmayacaktır. Ebeveynler, ilk yılda olduğu kadar önemli bir kilo artışı fark etmeyebilecekleri için endişelenebilirler.
Çocuklar üç ila dört ay boyunca önemli bir kilo alımı olmadan durabilir, daha az kaloriye ihtiyaç duyabilirler ve iştahları zayıflayabilir. Buna fizyolojik anoreksiya denir ve endişelenecek bir şey yoktur. Ancak, çocuğunuzun yetersiz beslenmediğinden veya başka rahatsızlıkları olmadığından emin olmak için bir çocuk doktoruna danışın.
3. İştahsız bir çocuğu neyle beslerim?
Çocukların ihtiyaç duydukları miktarda yiyecek yemelerine izin verin. Onları yemeleri için kısıtlamayın veya zorlamayın. Bir çocuk doktoru tıbbi nedenlerle reçete etmedikçe, çocuklarda iştahı artırıcı maddeler veya ilaçlara gerek yoktur.
Düzenli yemek ve ara öğün saatleri belirleyebilir, onlara sağlıklı ve dengeli öğünler sunabilirsiniz. İştahı artırmak ve yemek sırasında dikkat dağıtıcı şeylerden kaçınmak için fiziksel aktiviteleri teşvik edin.
Stres, anemi, bağırsak kurtları veya anoreksiya nervoza gibi tıbbi durumlar çocuklarda iştah kaybına neden olabilir. Bir çocuğun uzun vadeli gelişimini ve büyümesini olumsuz etkileyebilirler. Bu nedenle, çocuğunuz normalden daha az yiyor gibi görünüyorsa, yeme alışkanlıklarını gözlemleyin ve normal aralıkta olup olmadıklarını görmek için boy ve kilolarını kontrol edin. Çocuklar görünürde hiçbir sebep yokken iştahlarını kaybedebilecekleri için, çocuğunuzun sağlıklı, mutlu ve iyi uyuduğundan eminseniz, endişelenmenize gerek yok. Bununla birlikte, kalıcı bir iştah kaybı tıbbi tedavi gerektirir.
***