Serum iyileştirir mi?

Serum takılınca hasta iyileşir mi? Daha mı hızlı iyileşir? Serumun kendisi direkt tedavi edici midir?

Serum, şeker ve tuzlar veya bunlardan herhangi birini içeren, bazan ek olarak bir kaç kimyasal madde daha içeren, çok büyük kısmı sadece su olan bir sıvıdır. 

Peki, serumlar ne zaman gereklidir?

Vücutta, ağızdan karşılanamayacak derecede aşırı sıvı kaybı varsa, serum verilmesi gerekebilir. Sıvı kaybı genelde çocuklarda aşırı derecede kusma ve ishal ile olur. Bunun dışında, ağızdan beslenemeyecek derecede ağız yarası veya iltihabı olanlar, şiddetli enfeksiyon veya başka ağır hastalıkları nedeniyle beslenemeyenlerde de serum ile sıvı desteği yapılır.

Dikkat ederseniz, ağızdan beslenebilen, sıvı alabilen bebek ve çocuklarda, serum ile sıvı desteği vermeye gerek yoktur. Pratik uygulamalarda ağızdan beslenme olsa bile serum takılabildiğini görmekteyiz. Bu durum tıbben ve bilimsel olarak doğru değildir. Hatta ağızdan beslenebilen bebek ve çocukların beslenebilme yetisinin azalmasına, sıvı alma ve yeme isteğinin daha da kaybolmasına neden olabilir.

Bunların dışında, damar yolu ile verilmesi gereken ilaçlar söz konusu olduğunda da ilacın verilebilmesi için serum takılır. Buradaki amaç da hastayı beslemek veya sıvı kaybını yok etmek değil, gerekli olan ilacın verilmesidir.

Serum takılan hasta, eğer yukarıdaki gibi sıvı kaybı olan ve kesinlikle beslenemeyen bir hasta ise, tabii ki serumdan fayda görür ve daha hızlı iyileşebilir. Bunun dışında serum verilen hastalar daha hızlı iyileşmeyecektir. Hatta serum nedeniyle ağızdan beslenmeleri daha da azalabilecektir.

Ayrıca, serum, sonuçta dışarıdan vücuda verilen bir karışımdır. İçinde bir çok kimyasal madde mevcuttur. Kimi hastalarda bu maddeler alerjilere yol açabilir. Bu maddelerin de sonuçta vücutta metabolize edilmesi, karaciğer ve böbreklerden geçmesi gerekecektir. Bu durumda da gereksiz serum verilmesinin faydadan çok zararı olabilir. Oysa ağızdan alınan sıvılar, mide ve bağırsak hücreleri tarafından filtre edilerek kana geçer. Böylece direkt kana verilen serumlarda ortaya çıkabilecek riskler, ağızdan alınan sıvılarda daha az olur. 

Peki, serumla birlikte vitaminler veriliyor, bunların hiç mi faydası yok?

Damaryolu ile verilen vitaminlerin çoğu ışığa hassastır, verilme süresine göre de hızla bozulmaya başlar. En azından bu açıdan baktığımızda, saatlerce bir serum ile verilen vitaminlerin zaten miktarları oldukça azalacaktır. Eğer bu vitaminlerin vücutta gerçekten eksikliği saptanmışsa ve bu eksiklik ağız yolu ile karşılanamıyorsa ve aciliyet gerektirecek derecede eksiklik mevcutsa tabii ki serum ile verilebilir. Bunların dışında serumla vitamin vermenin hiç bir faydası yoktur, hatta zararlı bile olabilir. Ekstra, fazladan vitaminler verilmesinin de vücuda bir faydasının olup olmadığı bilimsel olarak kesinleşmiş değildir. Ayrıca bazı vitaminler vücutta birikip zehirlenmeye bile yol açabilir.

Serumun kendisinin doğrudan, direkt tedavi edici etkisi yoktur. Hastayı, eğer yukarıdaki eksiklik ve durumlar yoksa, ayağa kaldırmaz, halsizliğini almaz, iştahını arttırmaz, iyileştirmez.