Maymun Çiçek Hastalığı

Maymun Çiçek Hastalığı

Monkeypox (Maymun Çiçek Hastalığı) viral, zoonotik bir hastalıktır. 

İnsanlara bulaş hayvanlardan olur, semptomları klasik çiçek hastalığına benzer ama daha hafif seyirlidir. 

Monkeypox virüsü Poxviridae ailesine ait orthopovvirüs genusu içinde sınıflandırılır. İki alt dalı vardır, ilki Batı Afrika ve ikincisi Kongo havzasıdır. Monkeypox ismi ilk kez 1958 yılında Danimarka araştırma laboratuvarında bir grup maymunda tanımlandığı için verilmiştir. 

İlk insan olgusu ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyetinde rapor edilmiştir.

Monkexpox hastalığının insandan insana bulaşması, açık yaralar, vücut sıvıları, damlacık yolu ve kontamine olmuş yatak örtüsü benzeri nesneler ile olabilir. Hastalığın kuluçka süresi 5 ila 21 gün arasında değişmektedir. Doğada bir çok hayvan türünün bu virüse karşı duyarlı olduğu bilinmektedir.

Virüsün hangi hayvandan kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. 

İyi pişirilmemiş et ve diğer hayvan ürünlerinin tüketilmesi ile de bulaşabileceği düşünülmektedir.

Hastalık normalde kendi sınırlayan bir enfeksiyondur. 

Çocuklar, gebeler ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde daha ağır seyredebilir. 

Hastalık ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, bel ağrısı ve yorgunluk ile başlar. 

Çiçek hastalığına çok benzese de çiçek hastalığından farklı olarak lenf bezlerinde şişliğe neden olur. Lenf bezi büyümesi yaygın da olabilir veya boyun ve koltuk altında da görülebilir. 

Ateş çıktıktan 1-3 gün sonra ilk yara, içi sıvı dolu küçük kistler, ağız içinde ve dilde çıkar sonra yüzden başlayarak vücudun diğer bölgelerine yayılan vücutta döküntüler ortaya çıkar, bu döküntüler aşama aşama farklı şekillere doğru gelişir. 

Vücutta lezyonların yaşı ve şekli aynıdır, önce makül, sonra papül, ondan sonra vezikül, daha sonra püstül ve en sonunda kabuklaşarak iyileşir. 

Avuç içinde ve ayak altlarında da lezyon çıkar. 

Hastalık 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. 

Batı Afrika dalı Kongo Havzası tipine göre daha hafif seyirlidir. Batı Afrika türünde mortalite %3 gibi iken Kongo Havzası tipinde oran %10 çıkmaktadır. Hastalık için özgül bir tedavi metodu mevcut değildir. Bazı antiviral ilaçların etkili olabileceği düşünülmektedir. 

Hastalık tüm lezyonlar kabuklanana dek bulaştırıcıdır.

Monkeypox hastalığın endemik olduğu ülkeler; Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Gabon, Gana, Liberya, Nijerya, Sierra Leone, Güney Sudan, ve Fildişi Sahili.

Bununla birlikte endemik ülke içinde yer almayan ve bu ülkelere seyahat öyküsü olmayan kişilerde 13 mart 2022 tarihinden itibaren Monkeypox hastalığı 12 farklı ülkeden bildirilmiştir. 21 Mayıs 2022 tarihine kadar tüm dünyada 92 kesinleşmiş ve 28 şüpheli olgu rapor edilmiştir. Bu olgular içinde herhangi bir ölüm bildirilmemiştir.

Avusturalya, Fransa, Hollanda, Kanada, Belçika, Almanya İsveç, Amerika ve İtalya’dan 1-5 arası olgu, Portekiz, İngiltere ve İspanya’dan 21-30 kesinleşmiş olgu bildirilmiştir. Bu olguların endemik bölgeye seyahat öyküsü mevcut olmayıp büyük bir çoğunluğunda erkek-erkek cinsel ilişki öyküsü mevcuttur.

Bunun yanında son bir yıllık dönemde endemik bölgede rapor edilen monkeypox hastalığı sayısı ise çok daha fazladır.

Çicek aşısının monkeypox virüsüne karşı %85 koruyucu olduğu düşünülmektedir. 

***