Avrupa'da Çocuk Felci

Avrupa'da Çocuk Felci Virüsü Tespit Edildi

Eurosurveillance raporuna göre, Eylül-Aralık 2024 tarihleri arasında İspanya, Polonya, Almanya, Birleşik Krallık ve Finlandiya olmak üzere beş Avrupa ülkesinin atık su sistemlerinde aşı kaynaklı tip 2 poliovirüsü tespit edildi ve bu durum aşılanmamış kişileri riske atma potansiyeli taşıyor.

Analizler, ülkeler arasında ve ülkeler içinde ve hatta aynı örnekleme sahaları içinde örnekler arasında geniş genetik çeşitlilik olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, Avrupa poliovirüs gözetim ağlarının dışından neredeyse aynı anda birden fazla bağımsız dışarıdan gelişin gerçekleştiğini gösteriyor.

Virüsü bildiren beş ülke, üç doz inaktif poliovirüs aşısı (IPV) ile yüksek bağışıklama kapsamını korurken, Eurosurveillance'a göre 2023'te polio aşısının üçüncü dozunun alt ulusal kapsamı %43 ile %99'un üzerinde değişti. Bu bulgu, bazı popülasyonların, toplulukların uzun süredir yetersiz aşılanmış ve poliovirüs enfeksiyonuna karşı savunmasız olduğu anlamına geliyor.

Daha Fazla Dikkat Çağrısı

Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nden (ECDC) bir sözcü Medscape Medical News'e yaptığı açıklamada, "Bugüne kadar hiçbir çocuk felci vakası bildirilmedi ve AB/AEA'da çocuk felci görülmedi, ancak bu tür bulgular daha fazla dikkat gerektiriyor." dedi .

Sözcü, "Aşılanmış nüfuslar arasındaki genel riskin, aşılama kapsamının kapsamından bağımsız olarak çok düşük olduğu değerlendiriliyor. Aşılanmamış veya yetersiz aşılanmış nüfuslar arasındaki genel riskin, yüksek aşılama kapsamına sahip bölgelerde düşük, düşük aşılama kapsamına sahip bölgelerde ise orta olduğu değerlendiriliyor" dedi.

Hollanda'nın Bilthoven kentindeki Ulusal Çocuk Felci Laboratuvarı Başkanı Dr. Erwin Duizer, Medscape Medical News'e yaptığı açıklamada, patojenik bir poliovirüs enfeksiyonu sonucu aşılanmamış veya eksik aşılanmış kişilerde, genel olarak 200 ila 3000 enfeksiyonda 1'er kez çocuk felci gelişebileceğini söyledi.

Çevresel gözetimde yapılan poliovirüs tespitlerinin, incelenen kanalizasyon arıtma tesisindeki atık sulardan akan popülasyonda poliovirüsün bulunduğunu gösterdiğini ve laboratuvarların bu virüsleri tespit etmede çok iyi iş çıkardığını kaydetti.

Ancak çevresel gözetimin aşılı ve aşısız kişilerin yaydığı virüsler ile bölge sakinleri ve ziyaretçiler arasında ayrım yapamayacağı konusunda uyardı.

Ancak ECDC sözcüsü gibi o da, "Çocuk felci riski mutlaka yüksek değildir, çünkü insanların çoğu aşılanmıştır ve aşılanmış bir kişi enfeksiyondan sonra çocuk felci geliştirmez." dedi. Tabi, aşıyı reddedenlerde risk yüksektir.

Ancak Finlandiya Helsinki'deki Finlandiya Sağlık Refahı Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Dr. Soile Blomqvist, Medscape Medical News'e atık su bulgularının "endişe verici" olduğunu söyledi.

"Atık suda poliovirüsün varlığı, bulaşma için potansiyel bir riske işaret ediyor," dedi. "Bu özellikle endişe verici, çünkü virüs belirti vermeyen (asemptomatik) bireyler aracılığıyla sessizce yayılabilir." Poliovirüsle enfekte olan bireylerin yaklaşık %70'i belirti vermezken, %25'i hafif belirtiler yaşıyor.

Kopenhag, Danimarka'daki Kopenhag Üniversitesi'nde klinik halk sağlığı profesörü olan Dr. Thea Kølsen Fischer de aynı fikirde. Medscape Medical News'e verdiği demeçte, "Sessiz poliovirüs iletimi, yeni felçli polio vakaları ortaya çıkmadan önce aylarca veya yıllarca devam edebilir," dedi. "Bu, aşılama oranlarına ve belirti vermeyen (asemptomatik) taşıyıcıların davranışlarına bağlıdır."

Duizer, ek bir riskin de çocuk felci salgınının görüldüğü ülkelerden gelen veya bu ülkelere seyahat eden kişilerle sık temasta bulunmak olabileceğini sözlerine ekledi.

En Büyük Risk Altındaki Çocuklar

5 yaşından küçük çocuklar enfeksiyon için en yüksek riske sahiptir, ancak poliovirüs enfeksiyonlarının %1'den azı felce yol açar. En son felçli polio vakaları, Mart 2023 ve Şubat 2022'de İsrail'de iki çocukta ve Ekim ve Aralık 2021 arasında Ukrayna'da iki çocukta meydana geldi. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi'nde polio konusunda teknik lider olan Dr. Shahin Huseynov, Medscape Medical News'e yaptığı açıklamada, Eylül 2024 itibarıyla vaka görülmediğini ifade etti.

ECDC , 2012 ile 2021 yılları arasında 12 aylık ile 23 aylık arasındaki yaklaşık 2,4 milyon çocuğun gerekli üç doz IPV'yi almamış olabileceğini tahmin etmektedir.  2022 ve 2023'te 600.000 çocuk daha aşı olmamış olabilir. Ancak, tam olarak aşılanmamış herhangi bir yaştaki herkes hastalık riski altındadır, dedi.

ECDC sözcüsü şunları ekledi: "Zamanla, aşıya (veya genellikle uygulanan karma aşılarda bulunan belirli aşılara) karşı tereddüt, AB'de çocuk felci kapma riskine karşı kayıtsızlık ve aşıya erişimde olası engeller gibi çeşitli faktörler nedeniyle, yetersiz veya kısmen aşılanmış nüfus cepleri oluştu." 

Polio Riskini Azaltma 

Blomqvist, "En önemli çocuk felci kontrol önlemi, IPV ile yüksek rutin aşılama kapsamını sağlayarak aşılama programlarını güçlendirmektir" dedi. "Tüm çocuklar çocuk felci aşılarının tam serisini almalı ve çocuk felci salgını olan bölgelere/bu bölgelerden gelen ziyaretçiler için seyahat aşılama gereksinimleri uluslararası sağlık düzenlemeleri önerileriyle uyumlu olmalıdır."

"Ayrıca, sessiz bulaşmayı tespit etmek için atık su izleme ve şüpheli akut flask paralizi vakalarının hızla tespiti ve araştırılması da dahil olmak üzere yoğun gözetim şarttır" dedi.

Duizer, Avrupa'da kullanılan iğne şeklindeki çocuk felci aşısı olan IPV'nin virüsün oral yolla bulaşmasını büyük ölçüde azalttığını ancak fekal-oral bulaşma yolunu etkilemediğini belirtti. Bu nedenle dışkıyla temastan sonra ve yemek hazırlamadan önce sabun ve suyla (zarfsız virüslere karşı etkili olmayan etanol ürünleri değil) el yıkamayı önerdi. Diğer ipuçları arasında, havadaki aerosol bulutlarından kaynaklanan kontaminasyonu, bulaşmayı önlemek için dışkılamadan sonra tuvalet kapağı kapalı olarak sifonu çekmek ve tuvalet alanlarını sık sık temizlemek yer alıyor.

11 Şubat 2025

*******